Sayın Kurucu,
Kooperatif platformu fikrinizi duyduğuma sevindim. Tebrikler! Eminim ki görüş çeşitliliğinin iyi bir şey olduğu ve bir platformu değerli hale getirenin katılım olması nedeniyle platformların katılımcılarına fayda sağlaması konusunda hemfikiriz. Aşağıda, çoğu çalışmaya devam eden dört adet çok yıllı projeyi başlattığımda “keşke bana sorulmuş olsaydı” dediğim birkaç soru var.
Kurucu ortağı olduğum projeler, 745 metrekare uygun fiyatlı stüdyo alanı (Splinters and Logs LLC, 2008–2016), kaynak paylaşım ağı (OurGoods.org, 2016– halen), takas usulü çalışan bir uluslararası öğrenim platformu (TradeSchool.coop, 2010 – halen) ve kültürel eşitliğe yönelik bir savunuculuk grubunu (BFAMFAPhD.com, 2014 – halen) içerir. Bunun yanında, 2015 yılında Risa Shoup ve Paula Segal ile birlikte NYC Gayrimenkul Yatırım Kooperatifinin (NYC REIC) ilk toplantılarının yapılmasına yardımcı oldum ve NYC REIC’in üyeler tarafından seçilen yönlendirme komitesi ile açık çalışma gruplarının devam eden çalışmalarından ilham aldım.
Bir miktar tavsiye ile birlikte bu dört soruyu paylaşmamın nedeni, görmek istediğimiz kooperatif kültürüne katkı sağlamada başarılı olmanızı istememdir. Demokratik bir toplumda yaşamak için hepimizin demokrasinin işlediği durumlara ilişkin daha fazla deneyime ihtiyacımız var. Kooperatif hareketinin ilerlemesine yardımcı olduğunuz için teşekkürler.
Aşağıda geçen bilgilerin büyük bir kısmının kâr amacı gütmeyen kuruluşların veya sosyal etki işletmelerin kurucuları için de geçerli olduğunu göreceksiniz. Bunları özellikle genç ve eğitim yönünden ayrıcalıklı, büyük fikirleri olmasına karşın içinde yaşadıkları mahallede yeni olan kişiler için yazıyorum. Bunlar bir üniversite mezunu olarak kooperatif yazılımları ve kaynak paylaşım projeleri oluşturmaya çalışırken New York City’de işçi sınıfı tarihine uyanma konusunda kendi deneyimlerimi yansıtıyor. Yakın arkadaş çevremin dışını öğrenmem ve öğrenmek için akademi ve internetin ötesine uzanmam belirli bir zaman aldı.
1. Mevcut bir kooperatif için bir platform oluşturabilir misiniz?
Fikirleri uygulamalardan değerli gören bir kültürde çevrenizde mevcut kooperatifleri görmek güç olabilir. Yine de size söz veriyorum, yakınınızda birçok karşılıklı yardımlaşma ve işbirliği sistemi vardır. Bu “platformlar”, kurumsallaşmış ırk, cinsiyet ve sınıf ayrımı nedeniyle kaynaklardan sistematik bir biçimde uzak tutulmuş kişilerin yarattığı kendi kaderini belirleme ve hayatta kalma sistemleridir (ne olduğunu bilmiyorsanız, “kırmızı bölgecilik” (redlining) terimi hakkında okuyun). Mahallenizdeki kredi birlikleri, arazi kredi fonları, işçilerin mülkiyetindeki işletmeler, döner kredi kulüpleri (susu’lar), mahalle bahçeleri ve özgürlük okullarının harika web siteleri olmayabilir, ancak bunlar bir şeyler öğrenip birlikte çalışabileceğiniz muhteşem kooperatiflerdir.
Bu girişimler, genellikle eğitim yönünden ayrıcalıklı kişilerin yaşam tarzı tercihleri değildir ve dolayısıyla The New York Times‘da yer bulmaz, ancak sorumlularının çalışmalarına çevrimiçi bir platform eklemeyi düşünebileceği sağlam ve güçlü topluluklardır. Sıklıkla gözden kaçırılan bir zorluk şudur: sıfırdan kendi platformunuzu yaratmak yerine mevcut bir kooperatif platformuna katılmaya çalışın. Sonuç muhtemelen mevcut kooperatif topluluğunun normları, rolleri ve kurallarından etkileneceğinden, daha uzun sürecektir. Belki de kooperatif yazılımları için halk tabanından grupları, topluluğun ihtiyacına göre yazılım üretecek yazılım geliştiricilere ihtiyacımız vardır.
2. Kooperatif platformunu kimler oluşturacak?
Yerel kredi birliğinizdeki, arazi kredi fonunuzdaki, kooperatif geliştiricinizdeki, mahalle bahçenizdeki veya özgürlük okulunuzdaki organizatörlerin mevcut işlerine ek olarak bir çevrimiçi kooperatif platformu yapmakla ilgilendiğini düşünelim. Veya oluşturmak istediğiniz kooperatif platformunun gerekli olduğunu doğruladıklarını düşünelim. Bu yazılımı hayata geçirecek bir ekibi nasıl oluşturabilirsiniz?
İnovasyonun en kolay gerçekleştiği ekiplerin ortak hedeflere fakat farklı beceri gruplarına sahip küçük ekipler olduğunu tespit ettim. Öte yandan, büyük gruplar eğitim ve iş idaresi için ve mevcut platformların rafine edilmesi için daha iyidir. Ancak inovasyon için üç ila altı kişiden oluşan çekirdek ekiplerle çalışmayı severim çünkü toplantılarda her bir kişi on ila yirmi dakika konuşabildiğinden, böyle bir yapı, derin ilişkilerin kurulmasına, ortak bir belleğin oluşmasına ve görece hızlı bir karar verme sürecine olanak tanır. Geçici Hizmetler kolektifi, gruba eklediğiniz her bir kişinin karar verme süresini iki kat artırdığını öne sürer. Öyleyse ben de şunu söylüyorum: geçmişteki çalışmaları, oluşturmak istediğiniz kooperatif platformuyla uyumlu olduğunu ortaya koyan titiz ve cömert uzmanlardan oluşan küçük bir grup kurun. Büyük gruptan, küçük ekibinizin uzmanlığını onaylamasını isteyin ve bu süreçte küçük ekibin büyük gruptan gelebilecek geribildirime hazır olmasını sağlayın.
Şimdi ekibinizi kurun! Uzman oldukları alanda sizden iyi olan kişiler bulun. En temelde şunlara ihtiyacınız olacaktır: 1) Etkinliklerin planlanmasına, toplantıların düzenlenmesine ve bütçelerin takip edilmesine yardım edecek bir Proje Yöneticisi; 2) Net bir mesaj oluşturması ve platform geliştirilme aşamasındayken platformu deneyecek kişiler görevlendirecek bir İletişim Uzmanı; 3) Platformun ön ucunu güzelleştirecek bir (veya iki) Tasarımcı, 4) Yazılımı geliştirecek ve gelecekte başkalarının platforma bir şeyler ekleyebilmesi için açıklama notları ekleyecek bir (veya iki) Geliştirici ve 5) Yukarıdaki uzmanlık alanlarının ve daha fazlasının her biri için birlikte çalışmayı amaçladığınız toplulukla güçlü bağlantıları olacak danışmanlar. Çekirdek ekibinizle her gün olmasa da her hafta, danışmanlarınızla da her ay veya üç ayda bir buluşun.
Bu yazıyı okuduğunuz için İletişim Uzmanı veya Proje Yöneticisi olma olasılığınız yüksektir. Emekli veya sizden yaşça büyük olup alandaki değişimi görmüş olan ve işine saygı duyulan danışmanlar bulun. Programlama dilleri hakkında bilgi edinin – hangi dillerin (Ruby, Python vs.) aktif geliştirme topluluklarının olduğunu ve hangi dillerin gelecekte kooperatif platformlarıyla birlikte çalışmaya uygun olduğunu tespit edin. Geçmişte sosyal adalet projeleriyle çalışmış geliştiriciler bulun. Geliştiricilerin ve (sizin gibi) proje yöneticilerinin projeye eşit düzeyde inanması ve eşit pay alması gerektiğinden, sınırlı kaynaklara sahip kâr amacı gütmeyen bir kuruluşsanız, piyasa ücreti talep eden geliştiricilere dikkat edin. Siteyi halka açık bir hackathon veya yarışma sırasında yapabileceğini söyleyen geliştiricilere dikkat edin çünkü bu şekilde site yeterince iyi yapılmayabilir.
3. Ne kadar zamanınız ve paranız var?
Ekibinizi oluştururken, mevcut öncelikleriniz ve gelecek bir ya da iki yılda yaşamınızın değişeceği konusunda kendinize karşı dürüst olun. TradeSchool.coop sitesinde çalışmaya uygunluğumuzu ölçmek için çekirdek ekibin her bir üyesinin, aile, arkadaşlar, sağlık, gönüllülük projeleri, sanat, hobi ve düzenli iş dahil olmak üzere yaşamlarındaki en büyük önceliklerini bir liste halinde yazdığı bir alıştırma yaptık. Bu da bizim, projemiz üzerinde çalışmak için harcayacağımız süre, yaşamımızın hangi kısımlarının bilinmediği ve ayrıca projeyi yapma amacımız konusunda kendimize ve birbirimize karşı daha dürüst olmamızı sağladı.
Net bir belgelendirme sistemi uygulayarak ve bir kişi ayrılmak zorunda kaldığında çekirdek ekibe katılabilecek kişileri getirme konusunda görüş alışverişi yaparak görev teslimlerini planlayın. Geliştiricinin/geliştiricilerin ekipler halinde kod yazdığından veya Danışmanın, kodların diğer Geliştiriciler tarafından anlaşılmasını sağlamak için kodlara göz attığından emin olun. Proje Yöneticisi ve İletişim Uzmanının liderlik ve sorumluluğu paylaşarak yeni insanların çekirdek ekibe katılırken birkaç ay içinde yardım görevlerinden çekirdek ekip üyeliğine için net bir süreç tasarladığından emin olun. TradeSchool.coop sitesini düzenlemeye başladıktan bir yıl sonra sistemlerimizin açık ve net olmasını sağlamak için bir kılavuz hazırladım. Kendinize şu soruyu sorun: bu işin yapılmasını mı, yoksa sizin istediğiniz gibi yapılmasını mı istiyorsunuz? OurGoods.org sitesinin kurucu ortağı Jen Abrams’ın kolektif olarak işletilen performans alanı WOW Café Theater’daki on yılın sonunda bize sorduğu soru buydu.
4. Organizasyonlar düzenliyorsanız veya yazılım geliştirmek yerine bir topluluk organizatörü tutsanız ne olur?
Son olarak, internette yeni bir kooperatif platformu kurmak yerine etkinlikler organize ederek topluluğunuzda kooperatif kültürü ve kaynakların paylaşımı üzerinde daha büyük bir etki yaratma ihtimalinizi düşünün. Yazılım kendi kendini çalıştırmaz. Kooperatif dışı platformlarda çalışarak büyük meblağlar kazanabilecek geliştiriciler tarafından bakım ve güncelleme işlemlerinin yapılması gerekir.
İnsanların gündelik olarak ihtiyaç duymadığı sürece yeni bir uygulama öğrenmeye zaman ayırmayacağını unutmayın. İnsanların Facebook, Google, Twitter gibi siteleri kullanmaya alışmasının bir nedeninin de, bu siteler üzerinde sürekli çalışan çok sayıda geliştiricinin olması olduğunu unutmayın. Airbnb’nin işe aldığı üçüncü kişinin lobici olduğunu unutmayın. Yeni başlıyorsanız, en küçük özelliği oluşturun ve ona bir şey eklemeyin. O küçük özelliğin bakımını ve güncellemesini yapmak zor olacaktır.
Çevrimiçi ağları yıllar boyu sürekli geliştirme ve güncel tutmaya uzun saatler ve maddi kaynaklar ayırabilecek olmanız konusunda dürüst olun. Kooperatif girişimleri için kooperatif yatırım platformlarımız olana kadar misyonunuzda değişiklikler yapabilecek ve girişimi yıllarca neredeyse hiç desteklemeyecek olan bağış destekleri veya risk sermayesi aramanız gerekebilir.
Beş kişilik bir çekirdek ekip için yılda 300.000$ kaynak yaratamıyorsanız, tam olarak çalışmayan bir deneme sitesi veya uzun süre kullanılamayacak hatalarla dolu bir yazılım oluşturmayın. Bunun yerine harika organizasyonlar düzenleyerek kendi topluluğunuzu oluşturun! Üyelerinizin zaten bildiği mevcut çevrimiçi platformları kullanabilirsiniz. Bunun yerine, kaynaklarınızı bir topluluk organizatörü tutarak da harcayabilirsiniz. Böylece harika bir insanın geçim kaynağını desteklemekle kalmazsınız; aynı zamanda toplulukta oluşturduğunuz bilgiler, bir sonraki yıl birilerinin yardıma ihtiyacı olduğunda 404 Sunucu Hatası vermez.
İşbirliğiyle, Caroline Woolard
Yazan: Caroline Woolard Çeviri: İbrahim Hoca Kaynak: So You Want to Start a Platform Cooperative…, Ours To Hack and Own, Or Books, New York, 2016, sf: 108-112